10 faktów o świątecznych przyprawach

Nie wyobrażam sobie świąt Bożego Narodzenia bez ogromnych ilości orientalnych przypraw. Cynamon, imbir, goździki, gałka muszkatołowa, czarny pieprz... można by długo wymieniać. Używamy ich głównie do deserów - jak upiec smaczne pierniczki czy ciasto marchewkowe bez choćby szczypty zagranicznych korzeni? 

Jest to świetny czas na wpis o ciekawostkach dotyczących przypraw. Za każdą z nich kryje się bogata historia, którą naprawdę warto poznać. Zapraszam do lektury! 

10 faktów o interakcjach ziół z lekami

Ze wszystkich rzeczy posiadanych przez człowieka za najcenniejsze można uznać zdrowie. Gdy jest z nim wszystko w porządku, żyje się dość beztrosko. Inaczej mają się sprawy, gdy zaczynamy chorować – wówczas wszystko się sypie, a chęć do dalszego życia powoli gaśnie. Niektórzy tak bardzo chcą dojść do siebie, że zaczynają leczyć się również na własną rękę za pomocą ziół w różnej formie – najczęściej bez odpowiedniej wiedzy i konsultacji. W efekcie obydwie terapie nakładają się na siebie nawzajem, co często skutkuje pewnymi interakcjami, które uderzają nie w chorobę, a w nasze zdrowie!

10 faktów o kawach roślinnych

Drodzy Czytelnicy! Z pewnością zauważyliście delikatną modyfikację wyglądu Manuału Zielarskiego. Od teraz nie będą pojawiać się kłopoty z wyświetlaniem polskich znaków, a i mnie będzie łatwiej pracować. Zmiany obejmą także treści na blogu: będzie ich więcej! Chcąc przybliżyć tematy zielarstwa i fitoterapii, postanowiłem tworzyć wpisy mniej 'poważne', za to bardziej 'popularne'. Nie oznacza to, że znikną teksty naukowe – w tej materii nic się nie zmieni!

Mam nadzieję, że odświeżony Manuał Zielarski przypadnie Wam do gustu.

W dymie kłamstw

Dobry znajomy powiedział kiedyś do mnie "jeleni w tym kraju nie brakuje". Niechętnie zgodziłem się z nim. Instynkt samozachowawczy uległ ogromnej degeneracji i nie jest w stanie wyczuć podstępu, choćby plułby nam w twarz. To jak z grą w trzy kubki na Krupówkach: setki turystów dały się naciąć na oszustwo wymyślone jeszcze w czasach, gdy ludzie próbowali krzyżować się z rzepą! Coraz łatwiej przychodzi mydlenie oczu ładnymi grafikami i cudownymi opisami - staram się jednak rozpoznawać drobne krętactwa i jeżeli jest to możliwe – publicznie je wytykać.

Tojad

Istnieją pewne dziedziny wiedzy, o których dobrze jest mówić szeptem, choć najbezpieczniej o nich w ogóle nie wspominać – przecież nigdy nie wiadomo, kto jeszcze może słuchać. Wielu z chęcią zrzuciłoby świeżo poznany ciężar wiedzy ze swojego serca i zamieniło na o wiele przyjemniejszy ciężar pieniędzy. Niewielu stać na takie wydatki, ale osoby te są żywo zainteresowane omawianymi tematami. Należy podkreślić słowo 'żywo', wszak może tu chodzić o ich życie.

Zapal sobie skręta

Wyobraźmy sobie następującą sytuację: Colorado Springs, lata 80. XIX wieku. Do gabinetu Michaeli Quinn przychodzi kaszlący mężczyzna. Uskarża się na duszności, bóle klatki piersiowej, świszczący oddech. Diagnoza nie nastręcza trudności – astma. Wyleczyć jej się nie da, ale można użyć w cierpieniu. Dr. Quinn pochodzi do kredensu z lekami, otwiera szufladę i wyciąga małe, papierowe pudełeczko. Wręcza je choremu mówiąc: "Proszę palić trzy dziennie". Historyjka ta – choć zmyślona – nie jest odległa od prawdy. Medycyna zna papierosy lecznicze (cigarettae) i to o nich jest dzisiejszy tekst.

O upadku mandragory

Zgodnie z tradycjami najlepszych antycznych historyków, powinienem zacząć opowieść od samego początku i zmierzać do końca – stanu obecnego. Rzecz w tym, że ani ja, ani nikt inny nie wie, gdzie ów punkt startu ma się znajdować. Istnieją oczywiście rozliczne teorie, lecz wszystkie są mgliste i w najlepszym wypadku pozbawione jakichkolwiek dowodów. Bezsprzecznie wiadomo, iż mandragora była znana już ludziom pierwotnym – prostym homo sapiens, którzy mieli jeszcze trochę czasu na założenie cywilizacji.

Mieszanki ziołowe armii Księstwa Warszawskiego

Ostatnio nie mogę narzekać na brak pomysłów na nowe wpisy do Manuału. Co więcej, zupełnie nie są związane z porą roku! Gdybym podszedł to tego sztampowo, to pewnie teraz publikowałbym notkę o jeżynach, dzikiej róży, czy kopaniu Bóg wie jakich korzeni, bo w końcu na to sezon. Skoro sezon, to i czytelnicy by się znaleźli - amatorzy powideł i suszonych kłączy oraz zapobiegliwie gospodynie, troskliwie uzupełniające zapasy domowych apteczek. Nie, to nie dla mnie. Lubię poruszać tematy, które nagle wpadną mi w oko, o których wcześniej w ogóle bym nie pomyślał, wymagające zgłębienia, analizy. Zatem odrzucam coroczną wędrówkę Persefony do Hadesu i zwracam się ku Aresowi – będzie o ziołach i o wojnie!

Krótka rozprawa o dawnych miarach i wagach

Aby uczciwie zacząć rozważania o dawnych miarach i wagach, muszę wyjaśnić pojęcie 'metrologii', w której zawiera się tematyka poniższej rozprawy. Metrologia to nauka o metodach dokonywania pomiarów oraz ich właściwej interpretacji.

Klub Zdrowia: nie daj się oszukać!

Z przyjemnością odnotowałem przekroczenie przez tekst „Ziołowa ściema, czyli precz z pasożytami” bariery, która wydawała mi się do tej pory nieosiągalna – niemal 23 tysięcy odsłon. Ośmielony sukcesem wpisu, postanowiłem poszukać innych ściem, przed którymi mógłbym ostrzec Czytelników, chroniąc ich portfele, zdrowie a być może i życie. Niestety, ich znalezienie było zbyt proste...

Therapia popularna. O ziołach w XIX-wiecznej homeopatii polskiej

Autor Manuału Zielarskiego jest krytykiem homeopatii!

Wydawać by się mogło, że oszalałem i porzuciłem naukę na rzecz homeopatii. Coś jak te ogary, które poszły w las – tak samo mój umysł mógł rozpuścić wartościowe neurony, pozostawiając jedynie zwitki istoty szarej, wypełnione nic nieznaczącą treścią. Nie tym razem! Wciąż jestem zdrowy na umyśle i na duchu, a dzisiejszy tekst bynajmniej pochwałą homeopatii nie jest.

Włoska szkoła trucicielstwa

Ten wpis do Manuału Zielarskiego jest bardzo niedosłownym tłumaczeniem jedenastego rozdziału książki „Poison Mysteries in History, Romance and Crime” napisanej przez Charlesa Johna Samuela Thompsona (1862-1945), która została wydana w 1923 roku, a nad której przetłumaczeniem i wydaniem pracuję. Być może dla niektórych wpis będzie gryzł się z tematami, które zazwyczaj są poruszane na blogu. W kilku akapitach tego tekstu padają nazwy roślin, co pokazuje jak mocno zielarstwo oddziaływało na niektóre profesje – w tym także sztuki skrytobójcze.

Mało znane i zapomniane surowce zielarskie

Poniższy tekst jest rozszerzoną wersją referatu pt. "Mało znane i zapomniane surowce zielarskie" wygłoszonego 02.06.2017 w Lublinie na I Ogólnopolskiej Naukowej Konferencji Naturoterapii. Wystąpienie zostało uznane przez komisję naukową za najlepsze w sesji referatowej młodych naukowców.

Formy preparatów ziołowych (cz. 1)

Gdyby ktoś zapytał się: "Co jest najciekawszego w fitoterapii?", bez wahania odpowiedziałbym mu: "Mnogość form leków roślinnych". Jest to kwestia fascynująca mnie nieodmiennie od momentu zetknięcia się z tą nauką, choć lepiej i prawdziwiej byłoby powiedzieć 'sztuką'.

Zioła i zdarzenia niepożądane

Odwiedzając niektóre strony internetowe, zauważam pewne niebezpieczne tendencje do traktowania surowców zielarskich i przetworów z nich sporządzonych, jako bezpiecznych środków terapeutycznych, przeznaczonych zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci i osób starszych. Wychwalając pod niebiosa zalety (ze smutkiem zauważam, że często rozdmuchane i nieprawdziwe), pomija się pewne wady i ostrzeżenia.

Ziołowa ściema, czyli precz z pasożytami

Poniższy tekst powstaje w stanie silnego wzburzenia autora

utyskującego na bezmierną ludzką głupotę.

(EDIT 25.08.17 - Toxinext to kolejna odsłona D-TOX Pro!)
(EDIT 27.11.17 - DEPARASITE nową wersją szemranych preparatów)

Octy w staropolskiej apteczce

Poprzednie wpisy do Manuału Zielarskiego opisywały wyposażenie staropolskich apteczek oraz mieszanki ziołowe, które znalazły w nich miejsce. Ponieważ wpisy te cieszyły się dużym zainteresowaniem, postanowiłem kontynuować serię wpisów na ten temat, mając nadzieję, że zaciekawią one Czytelników, a także przyczynią się do odrodzenia tradycji posiadania zapasu preparatów pomagających w różnych przypadłościach. Mogę zdradzić, iż pojawi się jeszcze kilka notatek dotyczących apteczek dworskich oraz tekst finalny, będący podsumowaniem tego tematu, omawiający wyposażenie nowoczesnej, domowej apteczki.

Kwiaty fiołka wonnego - Monografia Manuału Zielarskiego (1-FL)

Zdecydowana większość wpisów do Manuału Zielarskiego dotyczyła kwestii historycznych. Pojawiały się posty etnobotaniczne, opisujące znaczenie roślin leczniczych w kulturze człowieka, jak i również notatki przedstawiające terapie ziołami w minionych wiekach. Ostatnio doszedłem do wniosku, że na blogu jest nieco za dużo historii a za mało fitoterapii takiej, jaką znamy dzisiaj.

Ludowe mieszanki ziołowe

Ostatnio napisałem tekst o polskich apteczkach dworskich, który spotkał się z nadzwyczaj miłym przyjęciem. Nie sądziłem, że internauci łakną informacji o zawartości szaf ochmistrzyń i gospodarzy domów, a także o preparatach leczniczych wykorzystywanych w tamtym okresie. Skoro odzew był tak dobry, postanowiłem pociągnąć ten temat, co też robię w dzisiejszym tekście.

Co trzymano w dworskiej apteczce?

Zajmowanie się historią zielarstwa, jest nadzwyczaj przyjemnym hobby. Poznawanie metod gromadzenia i wykorzystywania ziół, skłania do refleksji i prób (najpierw myślowych) przeszczepienia starych zwyczajów do dzisiejszych realiów. Co szkodzi nam, współczesnym ludziom, wzorować się i podglądać czyny i zwyczaje sprzed dwustu, a nawet więcej lat? Wiele tamtych rozwiązań naprawdę miało sens. Dajmy na to dworskie apteczki. I taki jest temat trzydziestego wpisu do Manuału Zielarskiego.

Zafałszowania ziół kiedyś i dziś

Każdy chciałby żyć długo i szczęśliwie, lecz niewiele osób realizuje to marzenie. Nasze życie jest podatne na różne wpływy, które niweczą podejmowane wysiłki, przez co żyjemy krótko, lub - co gorsza – długo, lecz bardzo nieszczęśliwie. Najdotkliwiej odczuwamy upadek na zdrowiu, a coraz bliższa wizja dębowego wieka trumny skłania do refleksji i prób oszukania śmierci. Nic dziwnego, że desperaci często uciekają w różne podejrzane mieszanki ziołowe, których suma składników nie tylko nie ma prawa działać tak, jak to się przestawia, ale nawet nie zawierają tego, co zadeklarowano. Tak, fałszerstwa substancji ziołowych były, są i będą poważnym problemem i zagrożeniem.

Dawna Wiedza Zielarska o mniszku

Całkiem niedawno w dyskusji na forum doktora Henryka Różańskiego, sam Gospodarz zarzucił mi, jakobym nie szanował i nie doceniał "Dawnej Wiedzy Zielarskiej". Oczywiście wyraziłem swoje oburzenie i odpierałem zarzuty swoją pracą inżynierską (którą notabene obroniłem na piątkę) o "fitofarmakologicznych właściwościach leczniczych wybranych gatunków roślin leczniczych w ujęciu historycznym" czyli dorobiłem się tytułu inżyniera zielarstwa i terapii roślinnych na owej "Dawnej Wiedzy Zielarskiej".

Jak wyizolować duszę z jelenia?

Dlaczego dzisiejszy tekst będzie poświęcony zwierzęciu? Co prawda zajmuję się ziołami, lecz studiując książki omawiające „Materia Medica”, czyli wszystkie rzeczy ożywione wykorzystywane w lecznictwie, nie sposób ominąć rozdziałów dotyczących surowców zwierzęcych. Wydają się one najmniej ważną grupą surowców – na pierwszym miejscu postawilibyśmy roślinne a na wtórym mineralne.

O stopniach i żywiołach według Falimirza

Drodzy Czytelnicy!

Od chwili startu Manuału Zielarskiego minęły cztery miesiące i dwadzieścia pięć tekstów. Odwiedziliście mój blog 12 tysięcy razy, za co jestem Wam ogromnie wdzięczny. Daliście mi impuls, aby pójść o krok dalej – dołączyłem do Patronite. Jest to portal łączący autorów i odbiorców, którzy mogą stać się Patronami, czyli osobami przekazującymi pewne kwoty na konto wybranego autora, otrzymując w zamian dostęp do „ekstra” materiałów.

Jak nie przyrządzać leków roślinnych?

Ostatnio miałem wyjątkową nieprzyjemność przeprowadzenia krótkiej polemiki dotyczącej preparatów galenowych z panią Justyną Głażewską, która prowadzi stronę Fitopower (http://justynaglazewska.eu/). Chodzi o krótki artykuł udostępniony na Facebooku, w którym pani Głażewska opisuje różne formy leków, które można sporządzić z roślin. Nie omieszkałem wsadzić swoich trzech groszy w komentarzu, który to jednak szybko został usunięty. Nie lubię, gdy wiedza jest kasowana. Nie lubię tego tak mocno, że aż poświęcę temu nieszczęsnemu wpisowi całą notkę.

Theriaca Mithridatum

Studiując dawne receptury liczące sobie trzysta, czterysta, a nawet tysiąc lat, zawsze uciekam myślami do czasów, w których zostały napisane. Ich autorzy, korzystając z dzieł Hipokratesa, Dioskurydesa czy też Galena, stworzyli przepisy, których geneza tak naprawdę niknie w czasie.